Bij vlagen kan ik ’n echte moraalridder zijn. Ik wil alles doen ‘zoals het hoort’ en dat dan ook aan iedereen vertellen. Meestal nog met een gratis preek over goed en kwaad en dat je toch vooral al-tijd voor ’t eerste moet kiezen. Linda noemt me daarom weleens ‘de dominee‘. Dan zegt ze: “Jurino, je doet het weer. Je bent weer bezig met moralistisch gezwam!” en meestal heeft ze dan ook gelijk. Soms raak ik zelfs in de problemen omdat ik zo nodig een punt wil maken. Zoals die keer in Gambia…
In 2013 raakte ik bevriend met een man in Gambia. Een tijd later boekte ik vijf tickets daar naartoe. Helemaal gelukkig, want we zouden ’t land gaan zien door de ogen van een local. Niet zoals de toeristen, maar zoals het écht is.
Daar aangekomen werden we inderdaad opgewacht door Yusuf en mochten we de auto van zijn broer — die inmiddels in Duitsland woonde — lenen. Wat een gastvrijheid en wat een lieve mensen! Er was alleen één probleempje: de autoverzekering was precies een dag verlopen. Die moesten we ’n dag later dus laten verlengen.
Dominee zonder paspoort
De volgende dag gingen we met z’n zessen op pad. Naar de stad, om de verzekering te verlengen. En daar gebeurde het: een politie checkpoint. Want in Gambia staat er elke 3 kilometer een ‘checkpoint‘ waar automobilisten grondig gescreend worden door de politie. En natuurlijk had die eerste agent meteen door dat onze verzekering niet in orde was. “Stoppen – zet de wagen maar aan de kant!”
De agent wilde er niks van weten dat we juist op weg waren om die verzekering te verlengen. “Stap maar uit en geef je paspoort maar af. Daarna ga je met de bus naar de stad om die verzekering te verlengen en dan mag je terugkomen voor de auto.” Linda voelde de bui al hangen en smeekte me bijna om die agent wat geld toe te schuiven om mijn paspoort toe terug te krijgen. “Jurino – doe nou niet moeilijk en ga nu niet de dominee uithangen. When in Rome, do as the Romans do!” Maar zowel Yusuf als ik bleven vasthouden aan onze principes: Wij steunen geen corruptie en gaan dit langs de officiële weg doen, ookal duurt dat langer! Yes, wat voelden we ons rechtvaardig…
De eindbaas
Goed, vrouw en kinderen met de taxi naar het appartement terug en Yusuf en ik naar de stad met de bus. Zonder paspoort, want die had de agent afgenomen. Het duurde úren voordat we de verzekering hadden geregeld en terug waren op de plek waar de auto stond. En toen kregen we te horen dat onze sleutel en mijn paspoort op het hoofdkantoor van de politie lag. Dus konden we dáár weer naartoe.
Op het hoofdkantoor zat de chef van de politie-eenheid. En daarbij mag je denken aan zo’n echte eindbaas in een computerspel. Hij zat met zijn voeten kruislings op z’n bureau en hij las de krant. Toen Yusuf en ik aankwamen en ons geval wilden uitleggen, bleef hij met de krant voor zijn hoofd zitten. Hij keek ons gewoon niet aan! Zowel ik met mijn Engelse verhaal als Yusuf in vloeiend Mandinka gunde hij geen enkele blik.
Wat heb je daarvoor over?
Na een tijdje klonk er vanachter de krant: “En hoeveel geld heb je daar voor over? Want zonder paspoort hoor je eigenlijk in de gevangenis.” Wacht even… hij bedoelde toch niet? — Was deze hoofdagent nu ook al zó oneerlijk? Wilde hij nu ook al geld zien? Dat kon toch niet!
Wanneer Linda dit verhaal vertelt, moet ze er altijd heel hartelijk bij lachen. Dan vertelt ze dat ze me nog nooit zó boos heeft gezien als op die dag. Ik ben niet gauw boos, maar tegen dit onrecht kan ik gewoon niet. En dat nota bene bij de politie!
Uiteindelijk heb ik mijn paspoort teruggekregen voor (omgerekend) twintig euro. Volgens Linda had ik ‘m van de eerste agent ook wel voor ’n tientje kunnen kopen. Zowel Yusuf als ik waren een illusie armer en hadden met ons moralistische gedoe toch mooi een halve dag verspild.
Later hoorde ik ook van andere locals hoe naar de situatie daar was. Zo vertelde visser Amadou hoe hij elke dag vis ving aan de kust, die hij later in de stad ging verkopen. Op de weg naar de stad waren er vier politie ‘checkpoints‘. En bij elk punt moest hij een mand vis inleveren. Zo vertrok hij ’s ochtends met zes manden vis en kon hij er uiteindelijk maar twee verkopen.
Voor mij was het een mooie les: Het is goed om principes te hebben, maar soms brengt “dat moralistische gezwam van de dominee” alleen maar extra problemen. De wereld is niet altijd goed en soms gaan dingen niet zoals ze horen te gaan. En man, wat ben ik blij dat we in Nederland niet op deze manier te vrezen hebben voor het gezag!
Meer ‘food for thought’
Vond je dit verhaal over ‘de dominee’ leuk? Bekijk dan ook eens dit artikel: “ode aan Google streetview”